Ο Σπαγκοραμένος

Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι θα έχετε δει στην τηλεόραση κάποια από τις κωμικές φιγούρες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου να υποδύεται το ρόλο ενός τσιγκούνη. Ενός ανθρώπου που θα έδινε και τη ζωή του για τα χρήματα. Που υπολογίζει ακόμα και το πιο ευτελές ποσό και λογαριάζει τα πάντα προκειμένου να εξοικονομήσει λίγα χρήματα παραπάνω. Αξέχαστες θα μείνουν οι ταινίες "Ο Σπαγκοραμμένος" με τον Κωνσταντάρα -αν θυμάμαι καλά η πρώτη εκτέλεση ήταν με τον Λογοθετίδη και τίτλο "Ένα βότσαλο στη λίμνη"- και η ταινία "Θα σε κάνω βασίλισσα" με τον Βέγγο. Πραγματικά όσες φορές κι αν τις δω, κάθε φορά γελάω με την ψυχή μου σαν να ήταν η πρώτη.

Παρόλο τους γέλωτες και τους καλχασμούς που μου έφερναν και μου φέρνουν οι ταινίες αυτές, μέχρι πριν από λίγα χρόνια, τις έβλεπα καθαρά και μόνο σαν κωμωδίες που βρίσκονταν αρκετά μακριά από την πραγματικότητα και μάλιστα τις χαρακτήριζα ως "υπερβολικές κωμωδίες", αφού πίστευα ότι πέρα από το ξεχωριστό ταλέντο των ηθοποιών που υποδύονταν τους ρόλους υπήρχε και μια δόση υπερβολής λίγο μεγαλύτερη από τα συνηθισμένα.

Η ζωή όμως φίλοι μου είναι μεγάλη ρουφιάνα και μπορεί να ανατρέψει τα πάντα από στιγμή σε στιγμή. Σκεφτείτε, λοιπόν, έναν άνθρωπο με τον χαρακτήρα του Βέγγου στην ταινία που προανέφερα και προσθέστε το στοιχείο της οικονομικής κρίσης στην καθημερινότητά του. Το αποτέλεσμα πραγματικά ξεφεύγει από τα όρια του κωμικού ή του "υπερβολικά κωμικού" και εισέρχεται στη ζώνη του τραγικού ή και τραγελαφικού. Δεν ξέρω με σιγουριά να σας πω πιο από τα δύο είναι.

Μιλάμε για έναν άνθρωπο (υπαρκτό πρόσωπο) που στη ζωή του πάντα ήταν μετρημένος. Από τότε που τον θυμάμαι, πέρα των κωλυμάτων που λίγο πολύ όλοι μας έχουμε κάποια, για παράδειγμα, δεν θυμάμαι ποτέ το αυτοκίνητό του να είχε έστω και έναν κόκκο σκόνης επάνω του, μια φορά μάλιστα το πήγε για πλύσιμο στις τέσσερις τα ξημερώματα γιατί το κουτσούλισε ένα πουλί και κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό, κουβαλούσε πάνω του και μια δόση τσιγκουνιάς, λόγο της οποίας, τότε τον χαρακτήριζα πιο ευγενικά ως "υπέρμετρα οικονομολόγο". Πάντως καμιά φορά δεν είχε δώσει δικαίωμα σε κανέναν από την παρέα να τον χαρακτηρίζουν ανοιχτά ως σπαγκοραμμένο ή υπερβολικά τσιγκούνη, ούτε και είχε δώσει τέτοιες αφορμές αποφεύγοντας να πληρώσει κάποιο λογαριασμό ή το μερίδιο στη βενζίνη ή κάτι ανάλογο. Ποτέ βέβαια δεν ξόδευε πολλά ούτε όταν βγαίναμε να διασκεδάσουμε, ούτε για ένδυση και υπόδηση ή για αγορές διάφορων συσκευών (dvd, κινητά, κλπ). Σε αρκετές περιπτώσεις, όμως, εκτός το ότι κυνηγούσε το "τζάμπα" (π.χ. έπλενε το αμάξι του σε βενζινάδικο γνωστού, δωρεάν), έψαχνε πέρα της βασικής του απασχόλησης τρόπους να εξοικονομήσει χρήματα που θα έβγαζε χωρίς κόπο και γρήγορα. Σε κάποια φάση θυμάμαι ότι νοίκιαζε ταινίες από τη βίντεο λέσχη τις οποίες αντέγραφε και έπειτα πουλούσε σε αλλοδαπούς (και μη) γνωστούς του έναντι των πέντε ευρώ (προφανώς οι ίδιοι δεν μπορούσαν να το κάνουν μόνοι τους).

Μέχρις αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ότι πρόκειται για κάποιον τσιγκούνη άνθρωπο αλλά, που δεν έχει περάσει τα όρια του ανεκτού έχει όμως την προδιάθεση να το κάνει. Το έναυσμα για να γίνει αυτό δεν άργησε πολύ να δοθεί. Μια γυναίκα στη ζωή του και έπειτα ένας γάμος και ένα παιδί ήταν η απαρχή του κακού. Μολονότι δεν είχε ιδιαίτερο οικονομικό πρόβλημα, μετά το γάμο, μάλλον, το αίσθημα της αυτοσυντήρησης είχε αρχίσει να δρα καταλυτικά μέσα του. Έτσι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα η τάση του για οικονομία κάθε είδους άρχισε να παίρνει διαστάσεις και να γίνεται τσιγκουνιά αλλά και λαιμαργία στο να εξοικονομεί όσο το δυνατών περισσότερα χρήματα και να βγάζει όσο γίνεται πιο πολλά από διάφορες δευτερεύουσες δουλειές, χωρίς να ξεφύγει από την πορεία του εύκολου και γρήγορου χρήματος. Η κούραση ποτέ δεν ήταν το καλύτερό του.

Από αυτό το σημείο και έπειτα τα πράγματα ξέφυγαν και οι ελληνικές ταινίες που προανέφερα δεν μου φαίνονταν καθόλου επιστημονικής φαντασίας. Δεν θα ανφέρω παραδείγματα γιατί πραγματικά δεν έχουν τελειωμό. Θα πω απλά ότι στο τέλος αυτός ο άνθρωπος έφτασε στο σημείο να μαζεύει ότι παλιατζούρα και άχρηστο υπάρχει και να το αποθηκεύει, σε περίπτωση που του χρειαστεί. Την τελευταία φορά είχα αγοράσει έναν φούρνο μικροκυμάτων μου ζήτησε τα φελιζόλ που έχει μέσα στην κούτα συσκευασίας του φούρνου και όταν τον ρώτησα τι θα τα κάνει μου είπε κάτι θα βρω εγώ.

Προσωπικά ποτέ δεν υπήρξα υπέρμαχος του τρόπου ζωής που είχε υιοθετήσει ο μέσος Έλληνας. Το να πηγαίνεις, δηλαδή, σε μια ταβέρνα και να παραγγέλνεις δέκα πιάτα ενώ θα φας δύο ή το να πετάς λουλούδια στα μπουζούκια ή να αλλάζεις κάθε εξάμηνο κινητό για μένα είναι υπερβολή. Όλα όμως έχουν και τα όριά τους και όταν τα περνάμε τόσο πολύ μόνο καλό δεν μπορεί να είναι.

Είπαμε ρε παιδιά, χάσαμε πολλές από τις αξίες μας αλλά να μας μείνει λίγη αξιοπρέπεια. Φτωχοί αλλά αξιοπρεπείς. Μην πουλήσουμε και τη μάνα μας για τα λεφτά.